Płonica (szkarlatyna, ang scarlet fever, scarlatina) – ostra choroba zakaźna, głównie wieku dziecięcego wywołana przez bakterię paciorkowca grupy A.
Po bezobjawowym okresie wylęgania trwającym 2-5 dni, choroba zaczyna się nagle, do wstępnych objawów klinicznych zalicza się: gorączkę, bóle brzucha, wymioty, a także ból gardła. Lekarz badający dziecko w tym okresie stwierdza anginę (stan zapalny gardła lub jamy nosowo-gardłowej) o różnym nasileniu i powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyjnych. Wysypka pojawia się równocześnie z gorączką albo 24 godziny później, jest ona drobnoplamista, czerwona, zlewająca się na tułowiu, w zgięciach łokciowych i podkolanowych. Najwyraźniejsza jest na piersiach, brzuchu, pośladkach i w pachwinach, wygląda tak, jak gdyby ktoś pokaleczył skórę uderzając w nią szczotką. Na policzkach występuje rumień, jednak skóra wokół ust i nosa pozostaje blada (tzw trójkąt Fiłatowa). Co więcej stwierdza się wzmożoną łamliwość drobnych naczyń, co wyraża się liniami Pastii w naturalnych fałdach (pachy, pachwiny, podbrzusze). Intensywność i czas trwania wysypki jest różny (od 24 godz do kilku dni), język początkowo obłożony (pokryty białym nalotem), następnie przybiera wygląd „malinowy” (żywoczerwone, powiększone brodawki smakowe). Po kilku dniach od ustąpienia wysypki pojawia się grubopłatowe łuszczenie się skóry, najwyraźniejsze na stopach i dłoniach (gdy nie zauważono wysypki, to charakterystyczne łuszczenie się skóry pozwala na wsteczne rozpoznanie płonicy).
Gdy przebieg płonicy jest bardziej toksyczny, to poza wysypką mogą wystąpić jeszcze zaburzenia układu krążenia, zapalenie mięśnia sercowego, utrata przytomności, nad sercem stwierdza się szmer skurczowy; wątroba i śledziona powiększone, zmiany zapalne w gardle są słabo wyrażone.
Płonica o przebiegu septycznym charakteryzuje się dużymi zmianami w gardle, zapaleniem węzłów chłonnych szyjnych, może dojść również do martwicy tkanek dna jamy ustnej (angina Ludwiga), bakteriemii i posocznicy.
Płonica wymaga bezwzględnie leczenia antybiotykiem (penicylina krystaliczna, cefalosporyny, jeśli jest podejrzenie uczulenia dziecka na pochodne penicyliny, stosuje się wówczas makrolidy) przez 10-14 dni.