Cystoskopia (gr kystis – pęcherz, woreczek i skopeín – oglądać) jest to badanie diagnostyczne stosowane w urologii, czasem połączone z działaniem terapeutycznym, które polega na wprowadzeniu przyrządu zwanego cystoskopem (wziernikiem) poprzez cewkę moczową do pęcherza moczowego.
Po wprowadzeniu cystoskopu dokonuje się wzrokowej oceny błony śluzowej wewnątrz pęcherza moczowego, zaś po ocenie możliwe jest pobranie wycinka do badania histopatologicznego lub wykonanie drobnych zabiegów leczniczych (usunięcie kamienia moczowego, ciała obcego, brodawczaka itp), badanie to trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut.
Cystoskopia umożliwia unaocznienie zmian, które zachodzą w pęcherzu moczowym i ujściach moczowodów. Stanowi ono niezwykle istotny element w rozpoznawaniu i różnicowaniu stanów zapalnych i guzów pęcherza moczowego. Bardzo ważnym elementem badania, w przypadku podejrzenia guza pęcherza, jest pobranie wycinka do badania mikroskopowego. Ocena tkanki przez doświadczonego histopatologa pozwala nie tylko na wykluczenie, lecz także w przypadku potwierdzenia tego rozpoznania, na wyznaczenie najlepszego w danym przypadku postępowania leczniczego. Przy pomocy cystoskopii ocenia się również stopień zalegania moczu w pęcherzu (np w przypadku przerostu gruczołu krokowego). Umożliwia także pod kontrolą wzroku uchwycenie końcówki cewnika moczowodowego (D-J, J-J) przed jego usunięciem z dróg moczowych.
Wprowadzenie cystoskopu do pęcherza moczowego jest w większości przypadków bolesne i stosuje się różne formy znieczulenia – od posmarowania sondy żelem z lidokainą, zaś przy zabiegach na pęcherzu (np elektrokoagulacja brodawczaków) stosuje się znieczulenie zewnątrzoponowe lub znieczulenie podpajęczynówkowe.